Bác Budd đã chẳng uổng công khi nghiên cứu những phản ứng phức tạp của các hoá chất nhuộm. Với niềm kiêu hãnh của trí tuệ, bác đã đánh dấu người khách hàng của bác, để hắn khỏi lẫn giữa hàng tỉ người trong cái thế giới chật chội này. Không có một hải cảng nào trên thế giới lại có thể để một kẻ giết người thoát được với một bộ ria xanh, cặp lông mày xanh và cái mớ tóc dày, cứng quèo, lởm chởm lại xanh biếc như lông vẹt!
***
Thưởng 500 bảng
Tờ “Người đưa tin buổi tối” sẽ trao số tiền thưởng trên cho bất cứ ai thông báo tin tức dẫn đến việc bắt giữ William Strickland, cư trú tại Bolton, kẻ đang bị cảnh sát truy nã vì có liên quan đến vụ giết cụ bà Emma Strickland ở số nhà 59 phố Acacia Crescent, Manchester.
Nhận dạng kẻ bị truy nã
Dưới đây là nhận dạng chính thức của William Strickland: tuổi 43; cao 1m82 hoặc 83; da khá sẫm màu; tóc muối tiêu (có thể đã nhuộm thành màu khác); râu và ria xám tuyền (giờ có thể đã cạo nhẵn); mắt xám nhạt; răng nanh trái bịt vàng; móng cái tay trái mới bị dập. Gã có giọng nói khá to; phong độ nhanh nhẹn, dứt khoát
Bị coi là mất tích hôm mồng năm tháng này, có thể đã hoặc sẽ ra nước ngoài.
***
Bác Budd đọc thật cẩn thận một lần nữa dòng nhận dạng rồi thở dài. Rõ ràng cái tên William Strickland sẽ chẳng bao giờ chọn chọn cái hiệu hớt tóc bé tẹo, thảm hại của bác giữa cả lô tiệm làm đầu ở London để cắt tóc, cạo râu, mà lại còn nhuộm tóc nữa chứ. Mà dù hắn có ở London đi nữa thì bác cũng chẳng bao giờ có hy vọng. Ba tuần đã trôi qua kể từ khi tên William Strickland gây án. Và hắn có thừa khả năng là đã chuồn ra nước ngoài, ung dung dạo chơi trên một quảng trường nào đó.
Tuy vậy, bác Budd vẫn cố in sâu cái nhận dạng ấy vào trong ký ức. Đấy gọi là dịp may mà – cặp mắt bác Budd bao giờ chả sáng lên vì những tít báo có tiền đó. Thời gian gần đây, bác gặp một số vấn đề về kinh tế. Số tiền thưởng kia mà rơi vào tay bác thì sẽ giải quyết được ối vấn đề.
Trong khi đặt tờ báo xuống, bác bỗng thấy hình mình trong gương và mỉm cười. Trông bác thật chẳng ra mẽ gì là gười mà một mình có thể tóm được kẻ giết người hung bạo. Bác đã ngoài tứ tuần, với một vết mổ nhỏ ở bụng, mái tóc lợt lạt, cao có một mét sáu đôi tay thì mềm mại như bất cứ đôi tay của một thợ cạo nào. Ngay cả có con dao cạo trong tay, bác cũng chẳng thể là đối thủ của William Strickland, một gã đến hơn mét tám và đã đánh đập một cách tàn bạo bà cô già cho đến chết.
Để xua đi những ý nghĩ lởn vởn trong đầu, bác Budd đi ra cửa và suýt xô phải một khách hàng to lớn chợt ập vào khá bất ngờ.
– Xin lỗi ông. – bác Budd lúng túng nói, chỉ sợ khiến khách hàng khó chịu – Tôi định ra cửa hít ít khí trời. Tôi xin được phục vụ ông ạ.
Người đàn ông to lớn tự cởi chiếc áo choàng mà chẳng đợi bác Budd giúp một tay.
– Ông có nhuộm không? – Ông khách thình lình đòi hỏi.
Câu hỏi thật khớp một cách hãi hùng với dòng suy nghĩ của bác Budd về vụ giết người, đến mức trong một thoáng, nó làm bác lãng hẳn nghề nghiệp
– Thưa ông… gì cơ ạ? – Bác vừa lắp bắp vừa sắp xếp lại những ý nghĩ lộn xộn trong đầu. Người đàn ông trước mặt bác rõ ràng là kẻ có quyền uy. Bác ngây ra nhìn hắn: cao lớn, cặp mắt xám nhạt, mái tóc đỏ lởm chởm và bộ râu cằm ngắn.
– Ông có nhuộm không? – Ông khách hỏi lại một cách suốt ruột.
– Ồ! Bác Budd thở phào, cảm giác nghề nghiệp đã lại tràn ngập trong bác. Vâng, thưa ông, tất nhiên chứ ạ.
– Thật ra. Cô tiểu thư trẻ của tôi không thích màu tóc đỏ. Cô ấy bảo nó chỉ tổ gây chú ý. Cô ấy thích màu nâu sẫm. Và tôi cũng phải cạo bộ râu này đi nữa. Cô ấy không ưa chúng.
– Thưa ông, có cạo luôn cả ria không ạ?
– À, không… không, có lẽ tôi để… chừng nào còn được phép.
Ông khách cười rộ và bác Budd thoáng nhận ra ông ta có có một hàm răng đẹp với một chiếc bịt vàng, rõ là một người sang trọng và giàu có. Cứ thử hình dung ra ông ta khoe với các bạn bè về tay nghề của bác nhỉ: Đó là một cửa tiệm bé thôi, nhưng bác thợ cạo ở đó là một tay siêu hạng. Nhưng điều quan trọng là không được phạm sai sót gì. Nhuộm tóc là một công việc khó. Mới đây, báo chí đã chả làm rùm beng lên một vụ bê bối về chuyện này là gì và một bác thợ cạo xấu số đã bị cấm hành nghề.
– Thưa ông, ông đã từng nhuộm trước đó phải không? – Bác Budd kính cẩn hỏi. Ông làm ơn nói rõ cho tôi biết…
– Hả? – Ông khách có vẻ bớt ngờ. Ồ, đúng… đúng. Thực ra, như tôi đã nói đấy, cô tiểu thư của tôi trẻ hơn tôi khá nhiều. Chắc ông cũng thấy là tóc của bạc hơi sớm, bố tôi cũng vậy, cả dòng họ nhà tôi, cho nên tôi quyết định nhuộm một chút để làm hài lòng cô bồ trẻ. Nhưng kết quả là màu đỏ này cô ấy vẫn không ưng. Thôi thì tôi nhuộm thêm một lần nữa để cho cô ta hài lòng.
Vừa tiếp chuyện về tính khí hay thay đổi của các bà, các cô, bác Budd vừa xem xét bộ tóc của khách hàng bằng cặp mắt và những ngón tay thiện nghệ. Đó là một mái tóc đen tự nhiên, có bị bạc hơi sớm. Tuy nhiên, đấy chẳng phải mối quan tâm của bác. Thông tin bác thật sự cần là loại thuốc nhuộm khách hàng đã dùng trước đây, và bác phải hết sức cẩn thận. Có những loại thuốc nhuộm chẳng ăn với những loại khác.
Vừa chuyện trò vui vẻ, bác Budd vừa cần mẫn làm việc. Khách hàng tỏ ra là một người hay chuyện và bác Budd sẵn lòng làm hài lòng họ. Thế quái nào câu chuyện chuyển sang nói vụ giết người ở Manchester.
– Cảnh sát hình như đã bỏ vụ này – ông khách nói.
– Có lẽ giải thưởng sẽ khơi lại sự việc đôi chút – bác Budd tiếp lời. Cái ý nghĩ về tiền nong cứ luẩn quẩn trong đầu óc bác.
– Ồ, có giải thưởng à? Tôi không biết đấy.
– Thưa ông, có đăng trong tờ báo sáng nay đấy ạ. Có lẽ ông cũng muốn xem qua?
– Vâng, cảm ơn,
Ông khách đọc bài báo thật cẩn thận, trong khi bác Budd quan sát ông ta trong gương và nhận thấy ông bỗng rụt bàn tay trái lại – nó vốn đặt hờ hững trên tay ghế tựa – rồi thu hẳn vào trong chiếc khăn choàng.
Nhưng bác Budd đã kịp thấy. Bác đã kịp ghi nhận rành rành chiếc móng ngón tay cái dập nát. Ối người cũng có những vết tật xấu như vậy, bác Budd tự nhủ, nhưng ông khách liếc lên, và cặp mắt dò xét một cách nghiêm trọng của ông ta trong gương như dán vào khuôn mặt bác Budd.
– Chẳng đi đến đâu – bác Budd nói. Tôi chắc thằng cha ấy đã an toàn ở nước ngoài rồi. Họ công bố quá chậm.
– Tôi cũng cho là như thế – ông khách cười lớn.
Bác Budd phân vân, chẳng lẽ lại có nhiều người lại vừa dập ngón tay cái lại vừa có luôn răng nanh bên trái bịt vàng? Biết đâu lại chẳng có hàng trăm người như vậy khắp cả nước. Lại nữa: tóc muối tiêu và tuổi khoảng bốn ba. Không còn nghi ngờ gì nữa.
Bác nhớ lại những thương tích tàn nhẫn trên thân thể nạn nhân ở Manchester – một bà già khá béo. Liếc ra cửa, bác Budd thấy phố xá tấp nập người lại qua. Thật dễ dàng, nếu như…
– Nhanh tay lên chứ ông – ông khách nói, có vẻ nóng ruột nhưng vẫn hòa nhã. Việc này có vẻ mất nhiều thời gian nhỉ?
– Thưa ông, cũng không lâu nữa đâu ạ.
Nếu bây giờ bác chạy vụt ra cửa thì ông khách hàng khủng khiếp này sẽ chồm lên, vồ lấy bác, lôi cổ bác trở lại và chỉ cần một cú đấm hãi hùng như hắn đã choảng bà cô hắn…
Thế nhưng bác Budd vẫn ở vị trí thuận lợi. Bác Budd rời ghế và đi vòng ra phía cửa.
– Gì thế? – Ông khách hỏi.
– Thưa ông, tôi chỉ xem mấy giờ rồi thôi ạ – bác Budd nói trả lời. Bây giờ bác có thể chạy vụt ra cửa và hô hoán mọi người xông vào bắt cướp. Hoặc giả bác sẽ trởlại, phết đầy xà phòng lên mặt hắn rồi mới chạy ra ngoài báo tin. Liệu hắn có đuổi theo bác với khuôn mặt đầy xà phòng. Tưởng tưởng dẫn bác đi xa hơn. Liệu bác có lại gần hắn, gì chiếc máy sấy vào lưng – giả vờ như một khẩu súng. William Strickland, mày đã bị lộ. Hãy đứng dậy và theo ta đến đồn cảnh sát. Hay bác cứ để hắn đi, rồi đến đồn báo lại nhận dạng của hắn, giờ hắn có mái tóc nâu và và bộ râu đã cạo nhẵn. Chính lúc này một ý nghĩ chợt léo lên trong đầu bác. Ai đó chả nói “Tri thức là sức mạnh” đó thôi. Điều bác cần bây giờ là hành xử thật khôn ngoan.
Giờ đây, bác Budd cảm thấy thoải mái và tự tin đến kỳ lạ. Đường kéo, đường lược của bác thật uyển chuyển và trò chuyện thật nhẹ nhàng khi bác bôi thật khéo léo thứ thuốc nhuộm nâu sẫm lên tóc, lông mày và râu của khách hàng.
Khi bác Budd hoàn thành xong, ông khách tỏ ra khá lòng. Ngoài tiền công, ông ta boa cho bác Budd một khoảng hậu hĩnh. Bác Budd cúi rạp người để cảm ơn.
Nhìn theo bóng dáng cao lớn của ông khách khuất sau ngã tư. Bác Budd cũng vội đóng cửa và đến ngay trạm cảnh sát gần đấy.
Tiếp bác là một viên thanh tra ăn vận sắc phục và mặt đầy nghiêm trọng. Ông ta chăm chú nghe câu chuyện và đề nghị bác nhắc lại cẩn thận chi tiết răng vàng, móng ngón tay cái và mái tóc mối tiêu, rồi đỏ và bây giờ thì là nâu sẫm.
– Còn một điều nữa – bác Budd nói, vẻ mặt bác kích động. Tôi hi vọng đấy chính là thằng cha ấy, bằng không thì tôi sẽ hoàn toàn mất nghiệp.
Bồn chồn, hốt hoảng, bác vo viên chiếc mũ mềm trong tay, nhô hẳn người ra bàn và hổn hển nói ra chuyện phản trắc nghề nghiệp ghê gớm nhất đời mình. Viên thanh tra nở nụ cười rạng rỡ.
Một thông điệp được gửi đi khắp các bến cảng, sân bay, ga tàu tại châu Âu. Các đồn cảnh sát cũng nhận được lệnh sẵn sàng ứng chiến. Chỗ nọ, chỗ kia thấy rộ lên những tiếng cười khi đọc bảng nhận dạng tên tội phạm của cảnh sát Anh gửi đến.
Con tàu Miranda cập cảnh Ostend lúc 7 giờ sáng. Các khách hàng đang làm thủ tục để lên tàu. Tuy nhiên, có một vị khách từ chối. Vé mang tên Watson. Ông ta ở lỳ trong cabin và không chịu ra. Đòi có ngay một thợ cạo. Cảnh sát trên bờ đã nhận được tin.
Với phong thái nghiêm trọng, thuyền trưởng rẽ một đám đông đầy kích động xúm quanh phòng thượng hạng số 36, vì đã có nhiều hành khách nghe được "có chuyện gì đấy ". Ông ta nghiêm khắc gạt người hầu bàn, một cậu bé, khỏi cửa cabin. Đám đông im bặt và năm thuỷ thủ sẵn sàng bên ông. Trong sự yên ắng bất thường, người ta nghe thấy ông khách trong cabin 36 đi đi lại lại trong khoang nhỏ, di chuyển đồ đạc loảng xoảng.
Ngay lúc đó, có tiếng chân bước đều trên boong. Sáu cặp ủng của cảnh sát Bỉ đang đi nhẹ xuống thang. Thuyền trưởng liếc tờ giấy họ đưa cho ông rồi gật đầu.
– Ai đấy? – Một giọng khàn và cục cằn kêu lên.
– Thưa ông, người thợ cắt tóc ông gọi đến đây ạ.
– À – Giọng nói có nhẹ đi. – Cứ để một mình anh ta vào. Tôi… tôi bị một tai nạn.
Có tiếng then cửa mở, thuyền trưởng bước lên. Cánh cửa hé mở rồi sập lại luôn, nhưng một chiếc ủng của thuyền trưởng đã kịp chen vào khe cửa. Cảnh sát vội vã xô vào. Ông hành khách được dẫn ra.
– Trời ơi! – cậu bé hầu bàn kêu toáng lên. Chỉ một đêm mà tóc ông ta hoá xanh rờn! Xanh rờn.
Bác Budd đã chẳng uổng công khi nghiên cứu những phản ứng phức tạp của các hoá chất nhuộm. Với niềm kiêu hãnh của trí tuệ, bác đã đánh dấu người khách hàng của bác, để hắn khỏi lẫn giữa hàng tỉ người trong cái thế giới chật chội này. Không có một hải cảng nào trên thế giới lại có thể để một kẻ giết người thoát được với một bộ ria xanh, cặp lông mày xanh và cái mớ tóc dày, cứng quèo, lởm chởm lại xanh biếc như lông vẹt!
Bác Budd nhận được tiền thưởng 500 bảng. Tờ "Người đưa tin buổi tối" đăng tải từ đầu chí cuối chuyện phản bội nghề nghiệp lớn nhất của bác. Bác run rẩy, sợ hãi cho cái tiếng tăm này: chắc là sẽ chẳng còn ai đến hiệu của bác nữa.
Sáng hôm sau, một chiếc xe con màu xanh choáng lộn đỗ xịch trước cửa hiệu của bác. Một mệnh phụ phu nhân, lộng lẫy trong chiếc áo choàng lông thú và óng ánh đầy kim cương, lao vút vào cửa hiệu.
– Bác là Budd phải không? – Phu nhân nọ kêu lên. Bác Budd vĩ đại phải không? Thật quá kỳ diệu phải không? Bây giờ thì, bác Budd thân mến, bác phải giúp tôi ngay. Bác phải nhuộm bộ tóc của tôi màu xanh ngay tức khắc. Ngay bây giờ tôi muốn được nói rằng tôi chính là người đầu tiên được làm đầu. Tôi là Công tước Phu nhân ở Winchester, và các mụ khủng khiếp ở Melcaster cũng đang rượt theo tôi ở trên phố kia. Bọn trơ trẽn.
Nếu các bạn muốn nhuộm, tôi có thể chỉ hiệu của bác Budd trên phố Bond. Nhưng tôi biết là đắt khủng khiếp đấy.